background

Dziedziczenie ustawowe i testamentowe

Przepisy prawa spadkowego rozróżniają dwa sposoby powołania do spadku tj. z ustawy  albo z testamentu.

Dziedziczenie ustawowe (z ustawy) ma miejsce wówczas, gdy spadkodawca nie pozostawił ważnego testamentu lub też gdy jedyna osoba wskazana w testamencie (ewentualnie wszystkie jeżeli jest ich więcej) nie chce lub nie może być spadkobiercą. Wówczas to zastosowanie znajdą szczegółowe przepisy kodeksu cywilnego dotyczące w szczególności kolejności dziedziczenia (tzw. grupy spadkobierców ustawowych) oraz zasad ustalania wysokości udziałów spadkowych w każdej grupie.

Dziedziczenie testamentowe (z testamentu) wystąpi w sytuacji  pozostawienia przez spadkobiercę ważnego testamentu.  W zakresie testamentu prawo spadkowe wskazuje między innymi jakie mogą być jego rodzaje, a także reguluje elementy niezbędne oraz dodatkowe w jego treści. W przypadku dziedziczenia testamentowego prawo reguluje także kwestie dotyczące np. tego kto może być  świadkiem testamentu a także uprawnień związanych z zachowkiem.

Oba sposoby dziedziczenia posiadają także wiele wspólnych regulacji dotyczących między innymi przyjęcia i odrzucenia spadku, stwierdzenia nabycia spadku, odpowiedzialności za długi spadkowe i  działu spadku.

 

W niektórych sprawach mamy do czynienie zarówno z dziedziczeniem testamentowym jak i ustawowym. Stanie się tak na przykład gdy spadkobierca w testamencie zdecyduje jedynie co do części spadku. Wówczas konkretny spadkobierca może być uprawniony do części spadku na podstawie testamentu, natomiast do pozostałej części z ustawy.